Het Spaanse Baskenland in noordoost Spanje is een aantrekkelijk gebied voor reizigers die houden van cultuur en goede gastronomie. De kust met stranden en kliffen is erg mooi, het binnenland met beboste heuvels en valleien is imposant maar ook vaak lieflijk. De belangrijkste steden Bilbao en San Sebastian zijn mooi en aangenaam, met diverse culturele hoogtepunten. Daarbij zijn beide steden het reisdoel voor vele gastronomen over de hele wereld: er is hier een grote hoeveelheid van innoverende sterrenkoks.

Culinaire wortels voor de streek gerechten vormen lokaal rund en lamsvlees. De schapenkaas Idiazabal is daarbij een geliefd typisch lokaal product. Wilde paddenstoelen, erwten en sperziebonen zijn favoriete bijgerechten. Lokale guinidilla pepers en pocha-boon gerechten worden vaak als tapas (‘’pinxtos”) gegeten. Tevens zijn vis- en zeevruchten zeer populair in Baskenland, gezien de lange kusstrook aan de Atlantische Ocean geen verassing. Het Baskenland is vanouds geen prominent wijngebied. Het succes van de lokale frisse Txakoli witte wijnen sinds de jaren tachtig – het gaat om wijnen met een licht prikgehalte, die goed smaken bij veel soorten pintxos – maakt dat ook het Baskenland als witte wijnstreek in opkomst is.

San Sebastian is een prachtige stad. De ligging is fantastisch mooi, aan een maanvormige baai met een eiland ervoor, met groene heuvels en bergen achter de stad. De elegante boulevard langs de ruime stranden heeft allure. De oude binnenstad heeft middeleeuwse delen, maar het grootste deelt stamt uit het begin van de negentiende eeuw, gebouwd in een neoclassicistische stijl. Het is een bijzonder elegant en sfeervol geheel, met veel groen en goede musea. Er zijn overal lokale bars, cafés en restaurants waar men heerlijk kan eten en drinken. Veel toprestaurants hebben een of meer Michelin-ster. San Sebastian is dan ook een paradijs voor de gastronoom.

Bilbao heeft de laatste 15 jaar een enorme metamorfose ondergaan. De van origine middeleeuwse binnenstad is gerenoveerd en nu vol leven. Erom heen hebben wereldberoemde architecten als Gehry, Siza, Calatrava en Foster geholpen bij het realiseren van imposante architectonische constructies, waaronder musea, bruggen en metrostations. Het Guggenheim museum is wellicht het bekendste voorbeeld van de renaissance van Bilbao. De stad is mooi en sfeervol, er zijn veel gezellig tapas barretjes en goede restaurants, met en zonder Michelinster.

Chef-koks uit de hele wereld komen naar San Sebastian en Bilbao om zich te laten inspireren door diverse top chefs die hier een restaurant of een pinxtos-bar (Baskische tapas-bar) hebben. Eten is een beleving in Baskenland, of je nu in een bar een pintxo eet of naar één van de gastronomische toprestaurants gaat.

Navarra is een kleine maar uiterst gevarieerde regio in Noord Spanje. Het was eeuwenlang een koninkrijk, en nu een semi-autonome provincie in Spain – een gevoel van onafhankelijkheid is nog steeds tastbaar. Vanaf het dramatisch berglandschap in het noorden tot valleien en weidelandschappen in het meer Mediterrane zuiden, Navarra biedt heerlijk landschapsschoon, waarbij de heuveltoppen vaak bezet worden door kastelen of middeleeuwse vestingsteden zoals Pamplona, Estella en Tudela.

In de wijngaarden zien we Tempranillo and Garnacha als dominante druivensoorten. Grotere wijnhuizen produceren vooral goede, robuuste rode wijnen, maar de absolute topwijnen worden juist gemaakt door de kleinere innovatieve wijnboeren. Vooral met Garnacha, door de lokale kenners de “Pinot Noir” van Spain genoemd. Voor wat betreft andere landbouwproducten is Navarra beroemd om zijn asperges, artisjokken en paprika’s, geserveerd vaak in combinatie met lams-, kalfs- of geitenvlees. De keuken is relatief verfijnd dankzij een diepe aristocratische cultuur met Mediterrane en Franse invloeden.

Pamplona, de hoofdstad van de regio, is zeer de moeite waard. De historische binnenstad binnen de goed bewaarde citadel is pittoresk en sfeervol. Er zijn mooie pleinen omringd door arcades met terrasjes, tapasbars en restaurants – een passend decor voor de passeo, de Spaanse flaneer-wandeling. De stad biedt daarbij ook mooie monumenten en musea. Men kan hier goed eten, zowel eenvoudig als verfijnd.

Rioja, direct ten zuiden van Navarra in Noord Spanje, is wellicht Spanjes beroemdste wijnstreek. Landschappelijk is de regio bijzonder mooi, met glooiende heuvels en valleien, omringd door een berglandschap. Het heeft een eeuwenoude traditie van wijnproductie, waarbij sinds eind 19^de eeuw Franse wijnboeren uit Bordeaux met hun technieken het gebied nieuw elan gaven – onder meer door de wijnrijping te laten realiseren op eikenhouten vaten. Rioja is dan ook nog steeds vooral bekend door zijn robuuste, volle rode wijnen. Wijnen die lang gerijpt zijn op hout, vooral gemaakt van druivensoorten als Tempranillo, Graciano en Granacha. Daarnaast is er ook een nieuwe lichting van wijnmakers opgestaan, die jonge, frisse rode wijnen maken met respect voor terroir. Denk ook rood fruit, en weinig of soms zelfs geen houtrijping. Deze nieuwe generatie wijnmakers zorgt ook voor frisse witte wijnen, gemaakt van Viura en Malvasía. 

Het Rioja wijn gebied is verdeeld in drie subregio’s met grote verschillen in klimaat en bodem. In Rioja Alavessa liggen de wijngaarden op het hoogste niveau van de hele streek. Rioja Alta is eveneens hooggelegen en is wellicht het gebied met de meeste status – hier komen de beroemdste klassieke producenten vandaan. Lager gelegen bevindt zich Rioja Baja, waar wijnstokken de landbouwgrond delen met olijfgaarden. Sommige wijnproducten zijn eerbiedwaardig oud en vaak aristocratisch. Anderen zijn relatief nieuw, en onderscheiden zich zowel door de kwaliteit van hun wijn, als ook door de opvallende architectuur van hun “bodega’s” ontworpen door ster-architecten. De historische stadjes nabij de Rioja bodega’s zijn veelal mooi en sfeervol, met als hoogtepunten Laguardia, Briones, Haro en Logroño.

Ook culinair is de streek van belang. Toprestaurants bieden vooral een innovatieve keuken, gebaseerd op lokale ingrediënten. Familie restaurants bieden vooral streekgerechten, zoals conjonudo (chorizo met kwartellei en paprika op toast), patatas a la riojana (aardappels met chorizo) of menestra de verduras, licht gekookte lentegroentes gemixed met blokjes serrano ham.