Portugals’ hoofdstad is een aantrekkelijke metropool met een breed cultureel en toeristisch aanbod. Anderzijds hebben de afzonderlijke buurten van Lissabon elk hun eigen, soms zelfs dorpse karakter behouden. Wandelend door deze Zuid-Europese stad met haar mediterrane klimaat, kunt u bijvoorbeeld ook Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse invloeden ervaren. 

Daarbij is de stad steeds verrassend door schat aan uitzichtpunten en uitkijkjes, dankzij een ligging op en rond zeven heuvels. Lissabon was ook ooit het centrum van ‘s werelds eerste koloniale macht. Het zal u dan ook niet verbazen dat de stad een groot aantal bezienswaardige monumenten bezit. Er is ook ruimte voor moderniteit, en nieuwe perspectieven betreffende de koloniale geschiedenis worden zichtbaar.

Zoals alle grote Zuid-Europese steden heeft de stad sinds jaar en dag een uitgebreide eet- en drinkcultuur. Daarbij heeft de stad de laatste jaren een culinaire renaissance ondergaan. Er is momenteel een grote brigade topchefs die internationale erkenning krijgt en bij wie men heerlijk kan eten en drinken. Restaurants variëren nu van sfeervol ouderwets tot stijlvol trendy – in de laatste categorie worden Portugese gerechten vaak creatief bereid, met ruimte voor culinaire inspiratie uit Noord Europa als ook uit voormalige koloniën zoals Brazilië en Mozambique. 

Direct ten zuidoosten van Lissabon ligt de grootste provincie van Portugal, de Alentejo. Het is een landelijke regio van zonovergoten heuvels en vlaktes – olijfgaarden, kurkeikbomen en wijngaarden strekken zich uit tot waar het oog reikt. Er zijn talrijke mooie en onbedorven vestingstadjes, zoals Evora, Marvão, Estremoz, Vila Viçosa, Monsaraz en Évora-Monte, veelal gebouwd op berg of heuvel. Zij bieden spectaculaire panorama’s over het weidse landschap. De bevolking is hartelijk en authentiek, er is geen massa toerisme.

De lokale gastronomie heeft vooral een rustiek karakter. Het is een weerspiegeling van een rurale traditie waar brood, varkensvlees, wild plus olijven, wilde kruiden en wijn nog steeds de pijlers van het dieet zijn. Lokale koks kunnen heel goed iets smakelijks maken met maar weinig ingrediënten. Het beroemdste gerecht is de carne de porco Alentejano (varkensvlees met venusschelpen), een gerecht dat zo populair is dat het zijn weg vond naar Portugese restaurants over de hele wereld.

De eetcultuur van de regio is tegenwoordig niet meer alleen rustiek. Ook in Alentejo variëren restaurants nu van sfeervol ouderwets tot stijlvol trendy. Jonge koks koken verfijnd, en klassieke combinaties worden gecombineerd met moderne elementen. De lokale culinaire scène ondergaat een opwindende revitalisatie.

Als wijnstreek is de Alentejo vooral bekend om zijn rode wijnen, met een krachtige en rijpe stijl, vergelijkbaar met wijnen uit het zuidelijke Rhônedal. Top lokale druiven zijn Aragonez (in Spanje bekend als Tempranillo), Trincadeira en Castelão Francês. De witte wijnen beginnen nu ook naam te maken: er worden frisse wijnen met complexiteit en finesse gemaakt van druiven zoals Roupeiro en Antão Vaz. Het zijn wijnen die zowel als aperitief als aan tafel goed smaken. 

Aantrekkelijk is ook dat er nu ook wijnhuizen zijn met opwindende contemporaine architectuur. En er is een mooi aanbod van discreet charmante en moderne accommodatie. Een verkenning van de landelijke Alentejo is daardoor nu ook spannend geworden.

Andalusië is de op één na grootste en meest zuidelijke van Spanjes 17 provincies. Hier biedt het land de bezoeker een spectaculaire verscheidenheid aan terreinen: met sneeuw bedekte bergen, hoogvlaktes, valleien en fijne stranden. Steden hier, zoals Sevilla, Granada, Cordoba en Jerez de la Frontera, zijn opvallend mooi en sfeervol, terecht beroemd om hun grootse architectuur. Dan zijn er mooie kleinere plaatsen, zoals Aracena, met een ongewoon groot aantal glorieuze versterkte paleizen en kerken, vaak met Moorse patronen op gevels en plafonds met christelijke symbolen.

De keuken van Andalusië is beroemd om zijn tapas, zoals die van in de bergen gedroogde hammen. Vis zoals sardines, calamares en ansjovis, vaak gebakken, zijn ook stevige favorieten. Dan is er het seizoensgebonden wild- en hertevlees. Patrijs en haas zijn lokale delicatessen. Uitstekende olijfoliën zijn er in overvloed.

De belangrijkste wijnen van Andalusië zijn versterkte wijnen, met name beendroge sherry’s zoals Manzanilla en Fino, geweldig met tapas, maar ook uitstekend als aperitief. Sherry komt uit de Sherry Driehoek tussen Jerez de la Frontera, Sanlucar de Barrameda en Puero de Santa Maria. Daarnaast zijn ook erg goede stille wijnen, zoals die uit de regio Montilla dicht bij Cordoba.

Het groene bergengebied van de Sierra de Aracena y Picos de Aroche gelegen tussen de Alentejo en Sevilla in Portugal, is bijzonder. De sierra is een prachtig natuurreservaat, vol met charmante bergdorpjes. Dit is een authentiek gebleven streek met kleinschalige veeteelt en landbouw, eeuwenoude Moorse irrigatiekanalen worden nog gebruikt. Er is een enorme diversiteit aan vegetatie aan fruitbomen, zoals vijgen- en olijfbomen, kurkeiken, en ook vele soorten wat vergeten groenten. Hier worden de beste Spaanse hammen geproduceerd, gebruikmakend van de droge berglucht om uit te harden.

Het mooie middeleeuwse stadje Aracena is daarbij een opvallend hoogtepunt. U komt daar aan vanaf de Alentejo na een prachtige rit door het natuurreservaat van de Sierra. Aangekomen merkt u dat de lokale bevolking gastvrij is, het stadje bijzonder charmant. Imposant is de grootse burcht gebouwd bovenop een Moorse citadel, het stadscentrum is mooi en levendig, vooral in de late uren van de middag.

Specifiek de omgeving van Aracena is het land van de Jamón Iberico. De beste Iberische varkensham komt uit de omliggende dorpen in de Sierra, inclusief de felbegeerde Jamón de Bellota, van varkens gevoed met eikels. Dit is ook het gebied van de dehesas, karakteristiek voor dit deel van Andalucia: een glooiend parkachtig land waar zwarte Iberische varkens vrij rondlopen om zich te voeden met eikels. Sommige van de beste dehesas zijn een goed bewaard geheim – de beste en lekkerste jamón (ham), salchichón (worst) en morcilla (bloedworst) komen van varkens die daar grazen.

Er worden in de streek ook mooie lokale wijnen gemaakt. Frisse fruitige witte wijnen, gemaakt van de lokale druivensoort Zalema zijn heerlijk. Opmerkelijk is de “vino naranja” – een witte wijn geweekt met sinaasappelen, gerijpt in eiken vaten. Een heerlijke combinatie met een voorgerecht of dessert.

In het zuidwesten van Andalusië, iets ten zuiden van Sevilla, ligt de Sherry wijnregio, officieel genaamd DO Jerez-Xeres-Sherry. De prachtige middeleeuwse, wat Arabisch aanvoelende stad Jerez de La Frontera met diverse sherry-bodega’s en omringd door wijngaarden, is het centrum van de streek. De stad heeft veel tapasbarretjes en historische monumenten, waaronder een uitzonderlijk mooie van origine Arabische Alcazar. Het oude centrum met zijn met bougainville bekleedde huizen en zijn jacaranda-bomen is bijzonder aantrekkelijk. 

In de heuvels om Jerez heen worden op een witte bodem van krijt vooral de Palomino, Pedro Ximénez en Moscatel de Alejandria druivensoorten geteeld. Hiervan worden diverse soorten Sherry gemaakt: een witte wijn die met alcohol versterkt wordt, en daarna op houten vaten gerijpt wordt. Om een Sherry te maken wordt gebruik gemaakt van het solera-systeem. De rijpende wijn wordt in drie lagen op elkaar gestapelde vaten opgeslagen. Het onderste vat, de solera, bevat de oudste wijn, waarvan een deel op gezette tijden wordt afgetapt. Vervolgens wordt dit onderste vat bijgevuld met jongere sherry uit het bovenste vat. Veel sherry’s zijn tegenwoordig gastronomisch. Droge sherry’s zijn heerlijk als aperitief, en passen ook goed bij tapas met ham, kazen en zeevruchten. Zoete sherry’s zijn heerlijk als dessertwijn bij chocoladedesserts of blauwe kazen.

Sevilla, de grootste stad van Andalusië is een heerlijke plaats voor een paar dagen weg. De stad is prachtig en sfeervol, en je kunt er heerlijk eten en drinken. Het is een grootstad van bijna een miljoen inwoners. Hier geeft de combinatie van Moorse, mudejar en barok architectuur de stad een prachtig aanzien. Het middeleeuwse stratenpatroon is bewaard gebleven, het is leuk om de nauwe straatjes en intieme pleintjes van oude wijken te bewandelen.

Fijne en ook coole plekken om lokale tapas te eten met een glas sherry te kust en te keur. Er is ook authenticiteit, zoals in de oude kloosters van de stad, waar de nonnen nog steeds eierkoekjes en andere zoetigheid maken met een receptuur uit de middeleeuwen. Er zijn natuurlijk ook goede restaurants, prachtige en grootse monumenten zoals het koninklijke Alcázar paleis, het Archivo de India, en goede musea en galeries.

Er is ook ruimte voor moderniteit in de oude stad, zoals de Metropol Parasol, een futuristisch markthallen- en restaurantcomplex, met een balkon dat over Sevilla uitkijkt. Denk de aan de Rotterdamse markthal maar dan een tikje uitdagender.